بنام خدا

معیار های انتخاب و حفظ  دوست

معیارهای انتخاب دوست، حفظ آن و نوع روابط با او در روایاتی از امیرالمومنین علی علیه السلام 

از کتاب غررالحکم و نهج البلاغه :

1 - از دوستت ایمن مباش تا این که او را بیازمایى و بسیار با احتیاط با دشمنت‏ برخورد کن .

2 - دوراندیش کسى است که دوست نیک را برگزیند، زیرا که فرد به دوستش سنجیده مى‏شود .

3 - براى خدا دوست ‏بدارکسى را که براى اصلاح دین،با تو نبرد مى‏کند و تو را یقین نیک و درست مى‏آموزد .

4 - دوستت را گرامى دار و از دشمنت درگذر تا فضل و مردانگى براى تو مسلم گردد .

5- لغزش دوستت را ببخش تا دشمنت تو را پاک پندارد .

6 - هرکس با مردم گذشت وجوانمردى داشته باشد ازدوستى آنان برخوردار گردد .

7 - دوستت را با نیکى و خوش رفتارى سرزنش کن و بدى‏ها و زشتى‏هاى او را با بخشش و هدیه دفع کن و ازخود دور ساز .

8 - هرکس در راه رضاى خدا (با دیگرى) همنشینى کند ، همنشینى با او نیک و گرامى و دوستیش پایدار است .

9 - برادرى و دوستى با نیکان مغتنم است و همچنین دورى گزیدن از همنشینى با بدان و بدکاران .

10 - با خردمندان هم صحبت ‏باش، با دانشمندان همنشینى کن و برهواى نفس پیروزشو تا رفیق گروه برتر و بالاتر شوى .

11 - همنشینى با دوست عاقل، روح را زنده مى‏کند .

12 - هرکه دوستیش با تو در راه خدا نیست از او بترس، زیرا که دوستیش پست و همنشینى با وى زشت است .

13 - دوستى دنیا زدگان به کمترین چیزى که پیدا شود و پیش آید از بین مى‏رود .

14 - آنان که براى یارى خدا با هم برادرى مى‏کنند دوستى شان براى پایدارى سبب آن دوستى، پاینده و پایدار است .

15 - دوستى دین داران با یکدیگر دیرقطع مى‏شود و دوام و ثباتش دایمى است .

16 - دوست هرکس عقل اوست .

17 - پیوند دوستى را با برادران دینى خود محکم سازید که آنان ذخایر دنیا و آخرت هستند . مگر نشنیده‏اید که خداوند در قرآن شریف به تاثر گمراهان در قیامت اشاره کرده که مى‏گویند: (در روز سخت) نه شفیعى داریم، نه دوستى که در کارمان همت گمارد .

18 - با دوستان همراهى کردن، دوستى را پایدار مى‏دارد .

19 - هرکه را دوست مى‏دارید در راه خدا و براى او، دوست‏ بدارید و هرکس را دشمن مى‏دارید در راه خدا و براى او، دشمن بدارید

20 - اگر با شمشیرم بر بینى (فرق - دماغ) مؤمن بزنم تا مرا دشمن بدارد، دشمن نخواهد شد و اگر همه دنیا را درگلوى منافق بریزم تا مرا دوست‏ بدارد، دوست نخواهد داشت و این حقیقتى است که بر زبان پیامبر امى (ص) جاری شده که فرمود: «اى على! هیچ مؤمنى تو را دشمن نمى‏دارد و هیچ منافقى تو را دوست نخواهد داشت .»

21 - دو کس درمورد من هلاک خواهند شد: دوست غلو کننده و دشمن سرسخت .

22 – سودمند ترین گنج ها، دوستى دلهاست .

23 - دوستى با تلخی و جدال نشاید .

24 - هرکس دوستت دارد، (تو را از بدى) نهى کند و کسى که دشمنت دارد فریبت دهد .

25 - دوستى مقام و ریاست، انسان را از دوستى به پروردگار باز دارد .

26 - کسى که مرا دوست دارد در هنگام مرگ مرا به گونه‏اى مى‏یابد که دوست مى‏دارد، و کسى که مرا دشمن دارد در آن هنگام به گونه‏اى مرا خواهد یافت که ناخوشایندش مى‏باشد . 

27- اموالتان را متوجه کسى سازید که دلهایتان او را دوست دارد .

28 - کسى که ازخدا بترسد مردم او را دوست دارند .

29- کسى را که به خاطراصلاح دین با تو مبارزه مى‏کند و تو را یقین نیکو مى‏آموزد براى خدا دوست ‏بدار .

30 - برحذر باش از دوستى با دشمنان خدا، و خالص نمودن دوستى براى غیردوستان خدا، چرا که هر گروهى را دوست داشته باشید با آنان محشور خواهید شد .

31 – زبان، بیان کننده مراتب دوستى است، اما ظاهرحال، حاکى از محبت دل است .

32 - شایسته ترین فرد براى دوستى، کسى است که سودش براى تو و زیانش براى دشمن تو باشد .

33 – در دوست داشتن، زیاده روى مکن .

34 - محبت قلبى ، با دوستى محکم گردد .

35 - سه چیز موجب محبت دلهاست: دین دارى، فروتنى و بخشندگى .

36 - سه چیز محبت آور است: خوش خلقى، رفاقت نیکو و تواضع .

37 - چشم دوست، ازدیدن عیبهاى دوست نابینا، و گوشش از شنیدن بدیهایش ناشنواست .

38 - از دست دادن دوستان، غربت و تنهایى است .

39 - کسى که چیزى را دوست ‏بدارد همواره به یاد او سخن گوید .

40 - آن که ما اهل بیت را دوست ‏بدارد باید پوششى از بلا را مهیا سازد (یعنى آماده پذیرفتن بلاها از سوى مخالفین ما باشد).

امام علی علیه السلام می‌فرمایند: ناتوان‏ترین مردم کسى است که در دوست یابى ناتوان است، و از او ناتوان‏تر آن که دوستان خود را از دست بدهد. (نهج البلاغة / ترجمه دشتى/ حکمت 12)

رسول خدا (صلی الله علیه ) فرمود: سه چیز است که دوستى انسانى را با برادر مسلمانش صفا دهد: (1) همیشه با خوشروئى با او برخورد کند، (2) هر گاه در مجلسى بر او بنشیند برایش جا باز کند (3) به آن نامى که بیشتر آن را دوست دارد او را بخواند (و صدا کند). (أصول الکافی / ترجمه مصطفوى / ج‏4 )

قال علی علیه السلام: انّ اخاک حقّا من غفر زلّتک و سدّ خلّتک و قبل عذرک و ستر عورتک و نفی وجلک و حقّق املک. غرر الحکم / 3645

دوست و برادر واقعی تو کسی است که: لغزش و اشتباهت را ببخشد، و عذرت را بپذیرد و عیوبت را بپوشان.

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: اذا احب احدکم صاحبه او اخاه فلیعلمه فانّه اصلح لذات البین.بحار / 74 / 182

هرگاه یکی از شما برادر و همراه خود را دوست داشت و علاقه‌مند بود، باید او را از محبت و علاقه خودآگاه سازد، چرا که این کار موجب بهبودی روابط می‌شود.

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: اذا احببت رجلا فاخبره. بحار / 74 / 181

هر گاه کسی را دوست داشتی، مطّلعش کن.

قال الصادق علیه السلام: اذااردت ان یصفولک ودّاخیک فلاتمازحنّه و لا تمارینّه. بحار/78/291

هرگاه خواستی رفاقت و دوستی برادرت با تو پاکیزه (و دور از تیره‌گی و کدورت) باشد، با او شوخی نکن و در صحبتهایت با وی بحث و جدل ننما.