هو

نگاهی گذرا به شخصیت حضرت معصومه(س)

به مناسبت دهم‌ربیع‌الثانی سالروز وفات غمبارش 

پاره‌ای از بارگه شاه طوس

حضرت فاطمه معصومه (س) دارای شخصیتی رفیع و والامقام می‎باشد بطوری که ائمه طاهرین (علیهم السّلام) از این بانو، با جلالت و تکریم یاد کرده‎اند و حتی پیش از ولادت آن حضرت، بلکه پیش از ولادت پدر بزرگوارش، نام او بر لسان بعضی از ائمه (علیهم السّلام) آمده و از مقام والای او سخن گفته‎اند که به بعضی از آنها اشاره می‎شود.

حضرت فاطمه معصومه (س)  دارای شخصیتی رفیع و والامقام می‎باشد بطوری که ائمه طاهرین (علیهم السّلام) از این بانو، با جلالت و تکریم یاد کرده‎اند و حتی پیش از ولادت آن حضرت، بلکه پیش از ولادت پدر بزرگوارش، نام او بر لسان بعضی از ائمه (علیهم السّلام) آمده و از مقام والای او سخن گفته‎اند که به بعضی از آنها اشاره می‎شود.

امام صادق (ع) می‎فرمایند: «اَلا اِنَّ قم حَرَمی و حرم وَلدی من بعدی...» [1] بدانید قم حرم من و حرم فرزندانم پس از من است، زنی از فرزندان من در این شهر در می‎گذرد که او دختر موسی است...».

آن حضرت در حدیثی دیگر پیش از اینکه این فرزند گرانقدر متولد شود از فضیلت زیارت و مدفن او سخن می‎گوید و شیعیان را به اهمیت آن توجه می‎دهد و می‎فرماید«شهر قم، حرم ما است و در آن زنی از فرزندان من مدفون می‎شود، به نام فاطمه هر کس او را زیارت کند بهشت برای او ثابت می‎شود...»[2]

همه این بیانات حاکی از شأن و عظمت و فضیلت این بانوی مکرم اسلام می‎باشد. بی‎شک این فضایل و خصوصیات اخلاقی این بانوی بزرگ است که او را دارای چنین مقام و منزلتی نموده است چون امام موسی کاظم (ع) دارای 37 فرزند بود که در میان آنها این بانوی مکرم است که مثل ستاره‎ای درخشان می‎درخشد و در میان فرزندان امام کاظم (ع) بعد از امام رضا (ع) هیچ کدام، همسنگ او نمی‎باشد. حال به خصوصیات و فضایلی اشاره می‎کنیم که باعث عظمت و درخشش او در میان دیگر امامزادگان شده است.

 شرافت خانوادگی

او ماه تابانی است که از برج امامت طلوع کرده، در آغوش امامت تربیت یافته و قنداقه امامت را نیز در دامن خود پرورش داده است زیرا او دختر امام، خواهر امام و عمه امام است. همه نیاکان او مشعلداران امامت، پرچمداران هدایت، اسوه‎های فضیلت و استوانه‎های ولایتند. مادر بزرگوارش از بانوان با فضیلت و از اسوه‎های تقوا و شرافت و از زنان کم نظیر تاریخ بشریت است.

بدیهی است که تأثیر شخصیت پدر و مادر در روح و جسم فرزندان را نمی‎توان انکار کرد، این ویژگی در وجود حضرت فاطمه معصومه (س)نیز بروز یافت و از هر دو طرف فضایلی را به ارث برد و می‎توان سرّ برتری آن حضرت بر دیگر فرزندان موسی بن جعفر (ع) را در همین نکته یافت. البته این نمی‎تواند به معنای تأثیر نداشتن تلاش و کوشش آن حضرت در این راه باشد بلکه علاوه بر همه شایستگی‎های فردی که در وجود خویش به وجود آورده بود از این عوامل نیز به عنوان مکمل و پشتوانه ترقی و تکامل معنوی اخلاقی و علمی سود می‎برد.

 عبادت حضرت معصومه ( س )

بنا به تصریح قرآن هدف از خلقت انسان چیزی جز عبادت و بندگی خداوند نیست، کسانی که به این هدف مهم پی بردند، در راه رسیدن به عالیترین مرحله آن سر از پا نمی‎شناختند.

یکی از عالی‌ترین نمونه‎های عبادت و بندگی خدا از خاندان ولایت و امامت، کریمه اهل بیت فاطمه معصومه است. او با عبادت و شب زنده‎داری هفده روزه‎اش در واپسین روزهای عمر شریفش در مدت اقامتش در منزل موسی بن الخزرج، گوشه‎ای از یک عمر عبودیت و خضوع و خشوع آن زاده عبد صالح خدا را در برابر ذات پاک الهی به نمایش گذاشت.[3]

 محدثه بودن آن حضرت

از ویژگی‎های حضرت معصومه (ع) این بود که از علوم اسلام و آل محمد (ص) آگاهی داشت و آن حضرت از جمله روایت کنندگان حدیث بود و چندین حدیث است که در سند آنها نام حضرت فاطمه معصومه به چشم می‎خورد که علامه بزرگوار امینی در کتاب شریف الغدیر به بعضی از آنها استناد می‎کند مانند، عن فاطمه بنت موسی بن جعفر حدثتنی... «من کنت مولاه فعلی مولاه» [4]. نقل این احادیث حاکی از مقام علمی والای آن بانو می‎باشد.

لقب معصومه (س)

مقام عصمت که عالی‎ترین مقام معنوی و پاکی است، درجاتی دارد و در وهله اوّل بر دو گونه است: 1. معصوم از خطا

2. معصوم از گناه.

حضرت معصومه (س) مانند حضرت زینب (س) در یکی از درجات عصمتند، گر چه در درجات چهارده معصوم (علیهم السّلام) نباشد.

روایت شده حضرت رضا (ع) فرمودند«من زار المعصومه بقم کمن زارنی» [4] کسی که معصومه را در قم زیارت بکند مانند آن است که مرا زیارت کرده است. گرچه شواهد و قرائن در مورد مقام عصمت حضرت معصومه بسیار است، ولی سخن فوق از امام معصوم شاید اشاره‎ای باشد که حضرت معصومه (س) دارای مقام عصمت بوده است، ضمناً این سخن بیانگر آن است که: این لقب را حضرت رضا (ع) به فاطمه کبری (س) داده است. وگرنه نام آن حضرت معصومه نمی‎باشد.

 ______________

پی نوشت ها :

[1] . سفینة البحار، ج 2، ص 276.

[2] . علامه مجلسی، بحار الانوار، ج 6، ص 216.

[3] . قم شناسی و گردشگری، ص 292.

[4] . علامه امینی، الغدیر، ج 1، ص 196.

 از:تبیان