معرفت بنام خدا شاخصه های مدیر اسلامی 1- تقوا: پاورقی
[1] - مرنضی مطهری ده گفتار. 2] - نهج البلاغه [3] - طه /35 [4] - انشراح /1
[5]- حدید /28 [61] - میزان الحکمه، 8892 [7] - میزان الحکمه، ج3، ص842، 27، 5 [8] - میزان الحکمه، ح9019 [9] - همان، ح، 739 [10] - آل عمران /159
[11] - نهجالبلاغه فیض، نامه 53 [12] - همان، خطبه 207 [13] - همان، ص1019 [14] - غررالحکم، ج2، ص3256
[15] - بقره /247 [16] - یوسف /108 [17] - غرر الحکم، ج3 [18] - تحف العقول، ص316 [19] - یوسف /54
[20] - توبه /119 [21] - نهج البلاغه، نامه 53 [22] - همان [23] - میزان الحکمة [24] - نساء /135
[25] - تصنیف غرر الحکم، ص359 [26] - نهجالبلاغه، نامه 53 [27] - تحف العقول [28] - تصنیف غرر الحکم، ص341.
[29] - همان، ص443 [30] - الحیاه، ج1، ص315 [31] - آل عمران /159 [32] - اسراء /37 [33] - حجر /88
[34] - توبه /128 [34] - محمد تقی جعفری، حکمت اصول سیاسی اسلام [35] - هود /112 [35]. محمد آموزگار موضوع مطلب : بنام خدا
شاخصه های مدیریت اسلامی
1- اصل اعتقاد به خدا و رسول(ص) [ اصل عدم تقدم بر خدا و رسول(ص)]: اگر بپذیریم که رفتار و حرکات مدیر متاثر از اعتقادات و باوری قلبی اوست، اصل اعتقاد به خداوند حکیم و امام مبین، زیربنا و اساسیترین اصل در عملکردها و برخوردهای مدیر خواهد بود و هیچگاه رفتار و نظری مغایر با اعتقاد خود انجام نخواهد داد. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: « هیچ فرمانی که برخلاف فرمان خدا باشد، ضمانت اجرا نخواهد داشت»[1]. 2- اصل توجه به جایگاه انسانیت [کرامت انسانی]: اگرچه مدیر مسلمان، خدا محور و تابع تعالیم آسمانی است امّا طبق تعالیم پیشوایان الهی، اهمیت نقش انسانی انسان، درجامعه و سازمان ها از اصول خدشه ناپذیر است و باعث رشد برخی از اصول دیگر است. بنابراین، اصل توجه به منزلت و کرامت انسانی، برگرفته از آیاتی از قرآن کریم میباشد که توجه به مضامین این آیات، ما را به اهمیت و پایهای بودن توجه به شرافت ذاتی انسان رهنمون میشود. برای مثال، منزلت خلیفه الهی[2] و پرتوی از روح خداوند در وجود او[3] و منبع اسماء اسرار الهی « علّم آدم الاسماء کلّها»[4] و کرامت و شرافتی به او داده شده که دیگر موجودات فاقد آن هستند[5] و به فرمان خداوند همه موجودات عالم در خدمت انسان و برای او آفریده شدهاند[6]. 3- اصل وحدت جهت: برمبنای این اصل فعالیت هایی که هدف و مقصود واحدی را دنبال میکنند، باید در یک طرح و زیر نظر یک رئیس قرار گیرند. امام علی(ع) در این خصوص میفرمایند: « برای هریک از زیردستان و کارکنان خود وظیفه و کاری تعیین کن تا او را نسبت به همان کار مؤاخذه و باز پرسی کنی، زیرا این روش سزاوارتر است، تا اینکه کارهایت را به یکدیگر وانگذارند».[7] 4- اصل وحدت دستور : این اصل میگوید هر کارمند تنها باید از یک رئیس مافوق، دستورها و فرمان های کار خود را دریافت کند و به او گزارش دهد، البته اصل انعطاف پذیری در مدیریت، با توجه به مضامین فرازهایی از نامه امام علی(ع )، منافاتی با نظارت چند جانبه ندارد. حضرت میفرمایند:« برای هریک از وظایف مسئولی تعیین کن و او فردی باشد که کارهای مهم او را مغلوب نسازد و کارهای زیاد او خسته نکند.[8] 5- اصل سلسله مراتب: از جمله اصولی که در مبانی اسلامی بر آن تاکید فراوان شده و آن را مایه قوام و انسجام نظام اجتماعی و مدیریتی میداند، اصل سلسله مراتب است. یک ارتباط زنجیروار از سلسله مراتب، اختیارت و مسئولیتها را از بالا تا پایین به تصویر میکشد. به عنوان نمونه خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: « یا ایها الذین امنو اطیعوالله و اطیعوالرسول و اولی ا لامر منکم ...»[9] « ای کسانی که ایمان آوردهاید از خدا و رسول و اولی الامر پیروی کنید ... ». امام علی(ع ) نیز در نامه خود به مالک اشتر فرمان به اطاعت خود و مقدّم بر فرمان خود، فرمان رسول خدا و حضرت باریتعالی را یادآور میشود. 6 - اصل انصاف و عدالت: این اصل ناظر به مجموعهای از رفتار، کردار و گفتار عادلانه است که اعمال آن موجب افزایش وفاداری کارکنان به سازمان و افزایش روح اعتماد و اطمینان بین آنها و پایبندی افراد به تحقق اهداف سازمان خواهد شد. این اصل که در مدیریت جدید از آن به عنوان « نظریه عدالت» نیز نام میبرند، از مبانی محکم و خدشه ناپذیر اداره عمومی و از چار چوب های اساسی یک نظام پایدار و یک سازمان بادوام است که در مکتب اسلام اهمیت فوقالعادهای دارد. قرآن کریم همه را به انصاف و عدالت رهنمون میشود و میفرماید: « یا ایها الذین امنوا کونوا قوامین بالقسط شهداء الله و لو علی انفسکم اولوالدین و الاقربین»[10] « ای کسانی که ایمان آوردهاید پیوسته و بطور کامل عدالت را به کارگیرید و برای خدا شهادت دهید ولو به زیان شما و یا پدر و مادر و نزدیکان باشد». 7 - اصل خوشبینی: هرچند مدیران نسبت به برداشت خود از حقایق و واقعیات امور باید دقیق باشند ولی با رعایت اصل خوشبینی و یا به تعبیر فقها « اصاله الصحه» بهتر میتوانند به اهداف سازمانی و جامعه نائل شوند. بطور طبیعی وجود بدبینی و کینه توزی نه تنها راهحل نیست بلکه باعث مشکلات ناخواسته میشود. بر اساس این اصل مدیران به دنبال عیب جویی، سرزنش و کینه توزی نبوده و افعال و حرکات کارکنان را حمل بر صحت می کنند و سعی در اصلاح رفتارهای آنها خواهند نمود. امام علی(ع) میفرماید: « اساس سیاست به کارگیری رفق و مدار است» و نیز میفرمایند: « ای مالک ! با بخشش و بزرگواری، لغزش ها و نادرستی های قابل جبران را ببخش ... ».[11] 8- اصل پایبندی به ضوابط به جای روابط : این اصل بر مضمون اصل انصاف و عدالت و چارچوب ها و اصول تاکید میکند، در نامه امام علی(ع) آمده است که نباید روابط - در ارتباط با خواص- جای اِعمال مقرارت را بگیرد. زیرا هیچ کس برای رئیس و مدیر در هنگام رفاه و آسانی گران بارتر، و هنگام گرفتاری کم یاری کنندهتر، و هنگام اِعمال انصاف و عدالت ناراضیتر، و هنگام درخواست پراصرارتر، و هنگام بخشش کم سپاستر و هنگام پیشامد سختی های روزگار در شکیبایی و استقامت سستتر از خواص نیست.[12] البته منظور از خواص در این جا افراد وابسته ، سرشناس و ثروتمندان جامعه می باشد، نه افراد شایسته، لایق و کار آمد. 9- اصل قانون گرایی و قانونمندی : بر مبنای این اصل مدیر مسلمان خود را درگیر کارهای غیر مهم و جزئی نمیکند و وقت گران بهای خود را به طرح ریزی اهداف اساسی و اولویت بندی آنها اختصاص میدهد. امام علی(ع) با تاکید بر اصول گرایی می فرمایند:[13] «چهار دلیل علت ضعف مدیریت ها و سقوط سازمان های بشری است : - زیرپا گذاشتن اصولی که مدیریت بر اساس آن شکل گرفته است. - اهمیت دادن به کارهای رو بنایی و فرعی . - واگذاری امور به افراد نالایق. - بها ندادن به افراد توانمند و شایسته». 10 - اصل تبعیت منافع فرد از منافع جمع : این اصل میگوید که در فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی منافع فرد باید تابع منافع عمومی باشد. امام علی(ع) میفرمایند: « بترس از اینکه آنچه مردم در آن یکسان هستند را به خود اختصاص دهی».[14] در اسلام مسئله ایثار از مهمترین مسائل اجتماعی و ارزشی است که تأکید بر تقدم حق دیگران بر حق خویش دارد. قرآن کریم می فرماید: « ویوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصة».[15] « دیگران را بر خود مقدم میدارند، هر چند حق اختصاصی خودشان باشد ». 11- اصل انضباط و نظم : این اصل تأکید دارد که یک مدیر باید در چارچوب نظم و انضباط سازمانی حرکت نموده و بر اساس آن اهداف را پیگیری کند و بدین وسیله، این سیره و شیوه پسندیده را به بقیه کارکنان عملا آموزش دهد. باید دانست که بدون انضباط اداری موفقیت مدیر و سازمان تضمین نمیشود و رعایت این اصل در مدیریت از ضرورت بیشتری برخوردار است. امام علی(ع) کارگزارانش را به تنظیم و نظم بخشیدن اوقات توصیه کرده و میفرمایند : - برای حفظ ارتباط با خدا بهترین اوقاتت را نگهدار. - طبق برنامه ریزی انجام گرفته فعالیت هر روز را همان روز انجام بده . - قسمتی از اوقاتت را به افراد رتبه های پائین اختصاص بده که مستقیماً حرف های آنها را بشنوی. 12-اصل تناسب مسئولیت با اختیار: این اصل میگوید مسئولیت باید متناسب با اختیار باشد. مسئولیت بدون اختیار در خارج از ذهن تحقق چندانی ندارد یا لااقل میتوان گفت کمتر قابل اجرا و عمل است. زیرا براساس بعضی از تعاریف اختیار عبارت است از: حق صدر دستور و به اجرا در آوردن آن، به کمک عواملی مثل پاداش یا تنبیه. و مسئولیت یعنی پاسخگو بودن در برابر نتایج. حضرت علی(ع) بر اساس اختیاراتی که به فرمانداران و مسئولین زیردستش محول نموده بود، آنها را مورد پرسش و بازخواست قرار میداد . 13- اصل امانت : یکی از اصولی که میتوان ادعا نمود اختصاص به مدیریت اسلامی دارد این است که از دیدگاه اسلام، به مدیریت و مسئولیت به عنوان « امانت» نگاه میشود نه غنیمت. با وجود چنین اصلی میتوان شاهد شکوفایی یک بینش اصیل فطری و انسانی برای مدیریت بود. در قرآن کریم آمده است که حضرت یوسف(ع) نسبت به مسئولیت و مدیریت، تعبیر امانت را به کار برده اند : « اجعلنی علی خزائن الارض انی حفیظ علیم»[16] « مرا مسئول امور مالیقرار دهید، همانا من امانتداری آگاه هستم». 14- اصل احترام به افکار دیگران: یکی دیگر از شاخصه های مدیریت کریمانه، اصل مشورت در مسائل مهم و استفاده از افکار دیگران است. استفاده از رأی و فکر دیگران علاوه براینکه احترام به دیگران محسوب شده و مشارکت آنها را جلب میکند، باعث اتخاذ رأی صحیح و قوی با پشتوانه محکم است که از فوائد مشارکت افراد در تصمیم گیریهای مهم میباشد. خداوند متعال در قرآن کریم به مشورت کردن فرمان داده و در عین حال حق مدیر را نیز برای انتخاب رأی صحیح محفوظ داشته است. « وشاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوکل علی الله»[17] « مشورت کنید و آنگاه که تصمیم گرفتی با تکیه بر عنایت خداوند کار را آغاز نما». 15- اصل آخرت گرایی : آخرت گرایی نفی دنیا نیست، بلکه امکانات دنیوی را در جهت اهداف اُخروی قرار دادن است. خدای متعال میفرماید: « واتبغ فیما اتیک الله الدارالاخرة ولاتنس نصیبک من الدنیا»[18] «و به آنچه خدا به تو داده است (در دنیا) آخرت را تحصیل کن و بهرهات را نیز از دنیا فراموش نکن». همانطور که قبلاً ذکر گردید مدیریت اسلامی شیوه خاصی از رهبری است، مبتنی بر مبانی فکری و عقیدتی اسلام. و برای آشنایی با این سبک از مدیریت، شناخت نظرات اسلام درباره رهبری ضروری است.[19] [1]-وسائل الشیعه، ج11، ص422 [2] - بقره /30 [3] - حجر /29 [4] - بقره /31 [5] - اسراء /70 [6] - احزاب /72 [7] - نهج البلاغه، نامه 31 [8] - نهج البلاغه نامه 53 [9] - نساء /59 [10] - نساء /135 [11] - نهج البلاغه نامه 53 [12] - همان [13] - غرر الحکم، ج2، ص846 [14] - نهج البلاغه، نامه53 [15] - حشر /9 [16] - یوسف /55 [17] - آل عمران /152 [18] - قصص /77 [19] . محمد آموزگار
موضوع مطلب : بنام خدا
تاثیر معنویت و سلامت روح بر سلامت جسم سوال ) آیا سلامتى روح بر جسم اثر دارد؟ اگه من قرآن بشنوم جسمم هم تقویت میشه؟ براى سنگ کلیه خوبه صدقه دادن؟ خواهشا هر چى میشه طولانى جواب بدین. جواب )بدن ما از جسم و روان تشکیل شده که با هم ارتباط دارند، و سلامت یا بیماری هریک بر روی دیگری اثر میگذارد. سلامت معنوی بعد روانی سلامت است. محمد غزالی در کتاب احیا مینویسد: هر عضوی از بدن ما وظیفه ای دارد که وقتی آن را خوب انجام ندهد یعنی بیمار شده است. وظیفه روح یا قلب معنوی هم، شناخت خالق و ارتباط با اوست. بسیاری از تحقیقات نشان میدهند که چیزهایی مثل باورهای مثبت، احساس آسایش و قدرتی که از پایبندی به مذهب به دست می آید، تمرکز حواس و دعا کردن میتوانند بر احساس سلامت انسان و بهبود زودتر بیماریها تاثیر مثبت داشته باشند. معنویت باعث میشود که انسان احساس بهتری داشته باشد و در نتیجه قدرت بیشتری برای مقابله با بیماری ها به دست خواهد آورد. و همین امر حتی اگر بیماری را شفا ندهد سبب بهتر شدن بیمار میشود یا کمک میکند بیمار بهتر با بیماریش کنار بیایید. مرکز ملی طب سنتی و طب جایگزین در آمریکا در مورد تاثیر دعا کردن بر سلامت خود فرد و اطرافیان، بیش از13 هزار نفر را مورد بررسی قرار داده و دریافته است که 54 درصد از آمریکاییها برای افزایش سلامتشان از دعا کردن کمک میگیرند و 52 درصد آنها از دیگران میخواهند که برای سلامت آنها دعا کنند. دکتر کاترین استونی از مرکز ملی طب جایگزین و سنتی آمریکا میگوید: برای کشف ارتباط میان معنویت و سلامت به تحقیقات زیادی نیاز است. ولی ما تاکنون به شواهدی دست یافته ایم که نشان میدهند وابستگی مذهبی و انجام کارهای مذهبی باعث سلامت بیشتر و عمر طولانی تر میشوند. این امر را میتوان به کارکرد بهتر سیستم ایمنی بدن و قلب و عروق نسبت داد. هرچند این قضیه کاملا اثبات نشده است ولی کارهای مذهبی برای برخی از افراد راهی برای کاهش استرس محسوب میشود و همین کاهش استرس میتواند منشا فواید بسیاری برای سلامت روان و جسم باشد( پایگاه اطلاع رسانی پزشکی ایران سلامت). مطابق بررسی متون، سلامتی روح و معنویت از چهار طریق روی سلامت جسمی، روانی و اجتماعی تاثیر می گذارد. 1- رفتارهای بهداشتی: تعهد دینی و معنویت موجب فعال سازی مسئولیت پذیری شخص در زمینه اصول و باورهای مندرج شده در دین می شود، که اثرات جسمانی و روانی را نیز به خود اضافه می کند. مانند رفتارهای تغذیه ای توصیه شده در ادیان. 2- حمایت اجتماعی: انجام مناسک دینی و معنوی توصیه شده در دین موجب افزایش حمایت اجتماعی شده که مؤلفة اخیر یکی از تعیین کننده های اجتماعی سلامت شناخته شده است. دین تعاملات اجتماعی را افزایش داده و حمایت اجتماعی را به عنوان یک منبع ارتقای سلامت فراهم می آورد. نقش حمایت اجتماعی در کاهش واکنش پذیری قلبی و عروقی، تسهیل بهبودی پس از حمله قلبی و کاهش سایر عوامل خطر و از جمله کاهش استرس تاثیر مثبت دارد. حمایت اجتماعی با افزایش میزان جان به در بردن از انواع مختلف سرطان رابطه دارد. 3- سایکونوروفیزیولوژیک: احساس رضایت ناشی از دیدگاه معنوی از طریق نوروپپتیدهای پیام رسان روی سیستم ها و ارگان های بدن مانند قلب و عروق، ایمنی و ... تاثیر تقویت کننده دارد. 4- اثرات مافوق طبیعی که برای انسان ناشناخته مانده است. نتیجه این تاثیرات پیشگیری از بیماری، افزایش تحمل بیماری، بهبود سریع تر بیماری، کاهش میزان استفاده از خدمات بهداشتی- درمانی است که در تحقیقات مختلف این مسئله نشان داده است( مقاله سلامت معنوی ونقش نظام سلامت، برگرفته از سایتhttp://kibod.com). «تأثیرمعنویت و سلامتی روح برسلامت افراد از نظر علمی» یکی از تاثیرات مهم معنویت در زندگی ، ارتقاء سلامت است. بی تردید همه می پذیریم که حفظ سلامت مستلزم تغذیه مناسب ، ورزش و استراحت کافی ، و پرهیز از عادات غلط مانند سیگار کشیدن است اما باورهای ما نیز بر سلامت و طول عمرمان تاثیر میگذارد. مطالعات نشان داده اند که گرایشات معنوی قوی و نگرش مثبت موجب ارتقای سلامت میشود و بیمارانی که گرایشهای معنوی قوی دارند به بهبود خود از بسیاری بیماریهای مزمن مانند فشار خون بالا ، بیماری قلبی و بهبودی پس از جراحی کمک میکنند ( پارسی طب از سایتhttp://www.niazpardaz.com). گفته میشود که یک سوم از بیماریهای جسمی از عوامل روحی ناشی میشوند. بنابر این ارتباط بین اعتقادات دینی و حالات روحی بدان معناست که اعتقاد دینی نقش مهمی در ابتلا به بیماری یا تندرستی دارد. در سالهای اخیر تحقیقات بسیاری نیز در این زمینه انجام شده است که این مطلب را تایید میکند. دربخشهایی از مقاله دکترDavid N.Elkins، روانشناس بالینی و استاد دانشگاه، درباره معنویت که در مجله «روانشناسی امروز» به چاپ رسیده است، این مطالب بچشم میخورد: یک روانشناس، در کمتر از یک ساعت، زندگی مرا دگرگون کرد. بیست سال پیش در خلال اولین جلسه درمان، او به من گوش فرا داد، به گونه ای که هیچ کس پیش از آن، سخنانم را نشنیده بود. داستان زندگی ام را گفتم. این اوّلین باری بود که آن را برای کسی بازگو می کردم ؛ اما او به هر حال، واقعیت را شنید. در انتهای جلسه، به آرامی گفت: «شما تشنه معنویت هستید. شروع به گریه کردم. من، یک مرد 31 ساله، جایی در اعماق وجودم، می دانستم که حق با اوست. بعد از آن، در طی دو سال، در قالب یک دوره روان درمانی، آموختم که چگونه از روح خود مراقبت نموده، آن را تغذیه نمایم. روانشناسی به من مهارتی داد که برای ساختن یک زندگی پرشور و عمیق، بدان نیاز داشتم. امروز، من به عنوان یک روانشناس بالینی و یک استاد دانشگاه، مراجعان و دانشجویانم را در این تجربه، شریک می کنم ؛ چون معتقدم معنویت برای خوشبختی و معنویت روان افراد، ضروری است. روزی یکی از دانشجویانم به من می گفت که: در اواخر روز برای قدم زدن در ساحل دریا رفته بودم. همین طور که خورشید پایین می رفت، از تخته سنگی در کنار دریا بالا رفتم. به دریا خیره شدم. به آرامی احساس می کردم که با طبیعت یکی شده ام. با خورشیدی که در افق پایین می رفت ؛ با امواجی که پاهایم را می شست ؛ با نور کمرنگی که آسمانِ سمتِ غرب را رگه دار کرده بود. او می گفت: در آن لحظه، احساس جاودانگی می کردم. می دانستم که این چیزها میلیونها سال قبل از من وجود داشته اند و بعد از من نیز میلیونها سال ادامه خواهند داشت. از زندگی لذّت می بردم ؛ از اینکه بخشی از همه این چیزها هستم. به شدت تکان خوردم و شروع به گریستن کردم. من مراجعان و دانشجویان خود را ترغیب می کنم که آنچه آنها را عمیقا تحت تأثیر قرار می دهد بشناسند. ( مقاله انسان، دین ومعنویت نوین، پدیدآورنده محمدرضا جهانگیرزاده، برگرفته ازسایت http://www.hawzah.net). درمقاله ای از سایتwww.salamatiran.com دربخش مصونیت با دین میخوانیم: دین و معنویت شکل دهنده رفتارهای فرد در زندگی و اجتماع نیز میباشد و بهرهگیری از این توان میتواند فرد را در برابر بسیاری از بیماریها مصون و جامعه را ایمن نماید که قطعاً در جهان امروز به دلایل مختلف به خوبی مورد توجه واقع نشده است. متأسفانه در ایران تحقیقی که بتواند میزان اعتقاد مردم را به معنویت مذهبی در اصلاح نارساییهای سلامت نشان دهد ارایه نشده است، اگر چه در ظاهر قضیه این امر کاملاً معنیدار است. همچنین در کشورهای اسلامی نیز تحقیقات قابل قبولی برای ابراز این مسأله پیدا نشد، اما در تحقیقات بینالمللی که در جوامع غیر مسلمان صورت گرفته است اطلاعات جامعی دیده میشود. در یکی از این مستندات معلوم شد که 90درصد افراد بالغ به عالم غیب و وجود حضرت حق تعالی اعتقاد دارند. بیش از 70 درصد مردم مذهب را عامل موثری در زندگی خود میدانند. در مطالعه دیگری که روی بیماران بستری در بیمارستان انجام شد 77 درصد بیماران انتظار دارند پزشکان معالج مسایل معنوی را در فرآیند درمان آنها مدّ نظر قرار دهند و 37 درصد آنها انتظار دارند که پزشکان به طور مکرر اعتقادات مذهبی را مطرح کرده و بیماران را به توجه به آنها دعوت کنند. اگر به این تقاضای بزرگ اجتماعی توجه کنیم مطمئناً لازم میدانیم از این سرمایه در سلامت مردم در ابعاد مختلف پیشگیری، تشخیص و درمان و توان بخشی استفاده کنیم. سلامت روحی و معنوی، ناشی از اعتقادات است، ناشی از ارتباط انسان با خالق خود میباشد، ارتباط با قدرتی که کاملا فراتر از قدرتهای شناخته شده مادی است. این ارتباط در ادبیات دینی ما به خوبی در الفاظ توکل و توسل و تسلیم معنی شده است، اما ما نتوانستهایم ارزش آن را در قالب مقالات علمی به دیگران نشان دهیم.Spirit که معنی لطف را در ادبیات بینالمللی دارد، لغت لاتینی است به معنی «نفس» و معنویت(spirituality)به معنی احساس ارتباط با چیز پاکی است که فراتر از یک شخص و یا قدرت شناخته شده است. این معنویت معرف «هدف» و «معنی» در زندگی انسانها است. در تحقیقی که دانشگاه مک گیل کانادا برای کیفیت زندگی انجام شده است، مهمترین عوامل موثر در آن را ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی، جنسی شناخته است، اما موضوع معنویت را به عنوان زمینه اصلی در همه این ابعاد موثر قلمداد کرده است و آن را پیش زمینه کیفیت زندگی مناسب شناخته است. اگر چه معنویت روی کمیت زندگی نیز تاثیر گذار است و بهطور طبیعی در جامعه شاهد طول عمر بیشتر افراد معنوی هستیم، اما برای اثبات این مدعا تحقیقات پیچیده زیادی لازم است صورت گیرد. «شواهد علمی در زمینه سلامت معنوی» روان شناسان، بخصوص روان شناسان سلامت، نقش دین و مذاهب را در زمینه های مختلف مورد بررسی قرار داده اند،به گونه ای که امروزه روان شناسان ارتباط میان بهداشت و سلامت جسمانی و روانی انسان با اعتقادات و باورها و رفتارهای دینی و اخلاقی را غیرقابل انکار می دانند. در سال های اخیر، استفاده از مذهب و اعتقادات دینی مورد توجه سیاست گذاران و تدوین کنندگان استراتژی های بهداشت جامعه نگر در سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز قرار گرفته و این سازمان بخشی از انتشارات خود را از سال 1992 به آموزش بهداشت از طریق مذهب به عنوان راه کار زندگی سالم اختصاص داده است و کتاب ها و جزوات زیادی را تحت عناوین دینی نظیر: بهداشت از دیدگاه اسلامی، ارتقای سطح بهداشت از طریق سبک زندگی اسلامی و نیز نقش مذهب و اخلاق در پیش گیری و کنترل بعضی بیماری ها منتشر نموده است. بسیاری از روان شناسان نظیر یونگ، فرانکل، تیلیچ و آلپورت معتقدند که یک نظام ارزشی دینی، نقش مهمی در سلامت روانی ایفا می کند.در نوشته های یونگ (Yong) چنین می خوانیم: تمام مراجعان 35 ساله من به خاطر فقدان ثبات و معنی دهی به زندگی، که دین می تواند به انسان عطا کند، دچار بیماری شده بودند( فوردهایم، مقدمه ای بر روان شناسی یونگ، ترجمه مسعود میربها، ص 145). فرانکل (Frankl) نیز می نویسد: دین سهم زیاد و غیرقابل اندازه گیری در سلامت روانی دارد( فرانکل، انسان در جست وجوی معنا، ص 94). تیلیچ (Tillich) که خود یک کشیش مسیحی است نیز می نویسد: ایمان به خدا به تمام ابعاد انسان و به تمام شخصیت وی عمق، جهت و وحدت می بخشد. قدرت وحدت شخصیت انسان به ایمان فرد به خداوند بستگی دارد( جیمز ویلیام، دین و روان، ترجمه مهدی قائنی، ص 32). آلپورت (Allport) نیز معتقد است: نظام ارزشی دینی تنها نظام ارزشی ای است که می تواند کاملاً و مستمرا به شخصیت انسان وحدت بخشد( سید محمدحسین جلالی تهرانی، بهداشت روان، (جزوه درسی)، ص 39). «معنویت و سلامت در قرآن» تاثیر ایمان و عمل صالح در سلامت روان و بدنبالش سلامت فیزیکی بشر در آموزه های دینی فراوان به چشم می خورد. به همین منظور محور اصلی در این بخش، بررسی آیات شریف سوره کهف با موضوع معنویت و سلامت است که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد. محتوای سوره کهف، با انذار و تبشیر دعوت مى کند به اعتقاد حق و عمل صالح، همچنانکه از دو آیه اولش هم بوى این معنا استشمام مى شود. و نیز از آیه آخر سوره که مى فرماید «فمن کان یرجوا لقاء ربه فلیعمل عملا صالحا و لا یشرک بعباده ربه احدا( ترجمه تفسیر المیزان جلد 13 صفحه :329). حضرت على علیه السلام در توصیف انبیا مىفرماید: هدف از بعثت انبیا آن است که مردم را به وفا کردن به فراموش شدهها یادآورى کنند. «و یذکّرهم منسىّ نعمته»( خطبه 1نهج البلاغه). تذکر، رمز آن است که انسان در عمق روح و فطرت خود، خدا را یافته، لکن از آن غافل شده است و تذکّر براى کنار زدن پردهى غفلت است. بسیاری از آیات قرآن از قبیل«الا به ذکر الله تطمئن القلوب»، و «و من یتوکل علی الله فهوحسبه» مؤید این مطلب است. یاد خدا داروی معنوی اضطراب و افسردگی است که از نظر روانشناسی علل آن ترس، آینده مبهم، نگرانی از شکست خوردن، ترس از بیماری ها و نگرانی از عوامل طبیعی می باشد. گذشته از مسأله بیماری اضطراب، آرامش طلبی در فطرت انسان ریشه دارد و در سرشت انسان ها حس آرامش جویی نهفته است و بسیاری از فعالیت های آدمی در حقیقت پاسخ به ندای الهی فطرت است . وقتی به زندگی خود و بسیاری از افراد نظر می کنیم، می بینیم هدف بسیاری از کارهای ما دستیابی به گوهر گرانبهای آرامش است. یعنی انسانها در طول زندگی خود تلاش می کنند تا به آرامش خاطر و طمأنینه نایل شوند. در این نقطه بین انسان ها اشتراک نظر وجود دارد. ولی اختلاف نظر در تعیین و تشخیص چیزهایی است که به زندگی آرامش می بخشد . برای دستیابی به مصالح دنیایی و آخرتی، اهمیت تزکیه و سلامت درحوزه روان با تکیه بر معارف دین مشخص میگردد. الْحَمْدُلِلَّهِ الَّذِى أَنزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْکِتاَبَ وَلَمْ یَجْعَل لَّهُ عِوَجاً (کهف آیه1) درتفسیر نور ذیل همین آیه می خوانیم: بندگى خدا، زمینه ساز دریافت کمالات معنوى است. «انزل على عبده». آرامش و شاد زیستی و سلامت روانی انسان از نتایج رسیدن به کمالات معنوی است که با توجه به آموزه های دینی در سایه عبادت و ارتباط با خداوند تأمین میشود. بسیاری از افرادی که دچار پوچ گرایی و نهیلیسم می شوند بدلیل آنست که تفسیر و تبین رضایت بخشی از حیات و هدف زندگی خود نداشته اند و به همین دلیل شناخت هدف زندگی به منظور کسب آرامش و سلامت روان کاملا ضروری است. برخی تحقیقات نشان می دهد فاکتورهایی مانندامید، باور های مثبت، آسایش و توانمندی که از اعتقاد ات مذهبی، ارتباط با خدا و دعا بدست می آیند اثر شفا بخش دارند و باعث بهبود می شوند. علامه طباطبائی در المیزان ذیل آیه آخر سوره کهف می فرماید: جمله (فمن کان یرجولقأ ربه فلیعمل ..)مشتمل بر اجمال دعوت دینى است که همان عمل صالح براى رضاى خداى واحد بى شریک است، وآنگاه این معنا را متفرع کرده بر رجأ لقاء پروردگار متعال و بازگشت به سوى او چون اگر حساب و جزائى در کار نباشد هیچ داعى و ملزمى نیست که افراد را به پیروى از دین و به دست آوردن اعتقاد و عمل صحیح وادار سازد همچنانکه خود خداى تعالى فرموده :(ان الذین یضلون عن سبیل الله لهم عذاب شدید بما نسوا یوم الحساب)( سوره ص/آیه26). در واقع یکی از عوامل موثر در ایجاد سلامت روان و نشاط و شادی و امید در زندگی، از همین اعتقاد دینی سرچشمه میگیرد. کسانی که ایمان واقعی به لقاء پروردگار و بازگشت به سوی او دارند، هرگز دچار پوچی و نا امیدی و افسردگی روحی نخواهند شد. امید که از معرفت و شناخت نسبت به مبدأ و معاد حاصل مى شود، اساس همه تلاش هاى مفید و پر ثمر انسانى و نیز منشأ اصلاح امور در جامعه و رسیدن شخص به سعادت ابدى است. همان گونه که ناامیدى و قطع امید نسبت به خدا و روز قیامت منشأ فسادها و تبه کارى ها و منتهى شدن کار انسان به شقاوت ابدى است( محمدتقى مصباح، اخلاق در قرآن، تحقیق و نگارش محمد حسین اسکندرى، قم، مؤسسه آموزشى پژوهشى امام خمینى (ره)، 1376، ج 1، ص 400). همین که انسان به آینده اى روشن امید داشته باشد، احساس نیکو و حالتى شاد به وى دست داده، باعث نشاط وى مى شود و در او انگیزه کار و تلاش ایجاد شده، او را به فعالیت هاى صحیح زندگى وادار مى کند. نویسنده ای خارجی میگوید:حتى بیمارانى که مرگ آنان نزدیک است، با امیدِ به آینده مى توانند روحیه خویش را حفظ کرده، روزها، هفته ها و ماه ها درد و رنج را به راحتى تحمل کنند. ( الیزابت کوبلر، پایان راه (پیرامون مرگ و زندگى)، تهران، رشد، 1379، ص 142 / غلامحسین معتمدى، انسان و مرگ (درآمدى بر مرگ شناسى)، تهران، نشر مرکز، 1372، ص 40). باور به معاد، حتى در حد امید، اهرمى کارآمد در گرایش به عمل است و در تنظیم زندگى سالم و تصحیح رفتارها و باورهاى انسان نقش مهم دارد. «نتیجه گیری» بدون توجه به بعد معنوی انسان، نمیتوان جسم، روان و همین طور شخصیت اجتماعی او را شناخت و برای سلامت آن کاری کرد. در واقع دین و معنویت میتواند به ارتقای بهداشت روانی کمک کند، البته اعتقاد به مسائل معنوی و باورهای دینی، باید در عمق جان انسان وجود داشته باشد. آیات بررسی شده در سوره کهف و همچنین بسیاری دیگر از آیات شریف قرآن مؤید این مطلب است که هر کس دلش با یاد خدا مطمئن و محکم گردد و از سلامت روحی و معنوی برخوردار باشد، آرامش روحى و روانى داشته و هیچ هراسى از غیر خدا ندارد و امیدوار و آرام است. چون متّکى به قدرت و عظمت الهى است و انوار الهى در درونش رسوخ کرده و یاد خدا عامل طمأنینه او شده است. حضرت على(علیه السلام) در نهج البلاغه خطبه 225 مى فرماید: «پروردگارا! تو از هر مونسى براى دوستانت مونس ترى و از همه آن ها براى کسانى که به تو اعتماد کنند، براى کارگزارى، آماده ترى. پروردگارا! آنان را در باطن دلشان مشاهده مى کنى و در اعماق ضمیرشان بر حال آنان آگاهى و میزان معرفت و بصیرتشان را مى دانى، رازهاى آنان نزد تو آشکار است و دل هاى آنان در فراق تو بى تاب. اگر تنهایى سبب وحشت آنان گردد، یاد تو مونس آن هاست، و اگر سختى ها بر آنان فرو ریزد، به تو پناه مى برند. دیل کارنگى، روانشناس معروف امریکایى مىنویسد: «هنگامى که کارهاى سنگین قواى ما را از بین مىبرد و اندوهها هر نوع ارادهاى را از ما سلب مىکند و بیشتر اوقات، که درهاى امید به روى ما بسته مىشود، به سوى خدا روى مىآوریم، ولى اصلاً چرا بگذاریم روح یأس و ناامیدى بر ما چیره شود؟ چرا همه روزه به وسیله خواندن نماز و دعا و بجا آوردن حمد الهى، قواى خود را تجدید نکنیم( حسن راشدى، نمازشناسى، تهران، ستاد اقامه نماز، 1377، ج 2، ص 67 / ص 43). امام صادق(علیه السلام) فرمودند: «چه مانعى دارد که چون یکى از شما غم و اندوهى از غم هاى دنیا بر او در آید، وضو بگیرد و به مسجد رود و دو رکعت نماز بخواند و براى رفع اندوه خود، خدا را بخواند؟ مگر نشنیده اید که خداوند مى فرماید: از صبر و نماز یارى بجویید( فضل بن حسن طبرسى، مجمع البیان، ج 1، ص 100). معنویت بر عملکرد سیستم ایمنی تاثیر میگذارد. معنویت ، ایمان ، حضور در مکانهای مذهبی عملکرد سیستم ایمنی را به طریقی که قابل سنجش باشد مانند افزایش گلبولهای سفید خون، بهبود می بخشد. در مورد سلامت، زمانی که بدن احساس امنیت میکند و در آرامش قرار دارد، سیستم عصبی قادر است آرامش خود را حفظ نموده و طبیعی باشد، بنابراین سیستم ایمنی قادر است بهتر عمل کند. در واقع در این حالت همه اعضای بدن در مقابله با بیماریها موفقترند. « منبع : مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام ». «دفع مریضی با صدقه» به حسب آنچه در روایات آمده است صدقه هفتاد نوع بلا را دفع می کند لکن باید توجه داشت بیشتر اوقات عدد هفتاد ویا هفتاد هزار ومانند آن اعداد تکثیری است یعنی برای بیان کثرت است نه اینکه خصوص هفتاد ونه بیشتر وکمتر مراد باشد , در هر صورت برخی موارد آن که در روایات آمده جذام وبرص ومرگ ناگهانی است لکن تمامی موارد ان در روایات نیامده به صورت کلی هم در روایات آمده که صدقه مریضی را دور میکند با توجه به این روایات معلوم میشود عدد هفتاد تکثیری است وخصوصیتی ندارد وهر مرضی را میشود باصدقه دور کرد به روایات ذیل توجه کنید : رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : الصَّدَقَةُ تَمنَعُ سَبعینَ نَوعاً مِن أنواعِ البَلاءِ ، أهوَنُها الجُذامُ والبَرَصُ - پیامبر خدا صلى الله علیه وآله می فرمایند: صدقه ، هفتاد نوع بلا را دفع مىکند که سادهترین آنها جذام و پیسى است . همچنین در روایتی دیگر می فرمایند: تَصَدَّقُوا وداوُوا مَرضاکُم بالصَّدَقَةِ ؛ فإنَّ الصَّدَقةَ تَدفَعُ عنِ الأعراضِ والأمراضِ ، وهِیَ زیادَةٌ فی أعمارِکُم وحَسَناتِکُم - پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : صدقه بدهید و بیماران خود را با صدقه درمان کنید ؛ زیرا صدقه از پیشامدهاى ناگوار و بیماریها جلوگیرى مىکند و بر عمر و حسنات شما مىافزاید . امیر المؤمنین (ع) نیز در روایتی زیبا می فرمایند: الصَّدَقةُ دَواءٌ مُنجِحٌ - صدقه ، دارویى مؤثر است. پس با صدقه دادن در صورتی که مصلحت الهی در بهبودی باشد نیز می توان بیماری را دوا نمود.
موضوع مطلب : بنام خدا
سوال ) آیا در قرآن یا حدیث از چادر به عنوان حجاب برتر نام برده شده است؟ آیا مانتو و روسری نمی تواند پوشش کامل باشد؟ جواب ) قرآن مجید خطاب به پیامبرش فرمود: "به زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که: خویشتن را با "جلباب" بپوشند که این کار برای این که به عفت شناخته میشوند و از تعرض محفوظ میمانند، برای آنان بهتر است".(1) بعضی از مفسّران جلباب را پوششی فراگیر معنا کردهاند که از بالای سر تا پایین پا را میپوشاند و چیزی در حدود اندازه چادر است.(2) البته دیدگاه دیگر جلباب را پوشش تا زانو(3) و دیدگاه سوم جلباب را مقنعه میداند.(4) بر اساس دیدگاه اوّل میتوان گفت: قرآن از چادر یا چیزی مانند آن که تمام بدن را بپوشاند، به عنوان حجاب برتر نام برده است. علاوه بر این: درباره پوشش حضرت فاطمه(ع) هنگام خروج از منزل و رفتن به مسجد برای دفاع از فدک، همین پوشش نقل شده است. حضرت فاطمه(ع) مقنعه خویش را بر سر و جلباب بر تن کردند؛(5) یعنی پوششی که تمام تن را از سر تا قدم فرا میگرفته است. علاوه بر این عقل نیز بر برتر بودن چادر حکم میکند، چون اندام بدن با چادر بهتر محفوظ میماند. شاید با استفاده از این موارد و احادیث دیگر، فقهای بزرگوار بر حجاب برتر بودن چادر تصریح نمودهاند. البته پوشش کامل با مانتو و روسری نیز میتواند مورد استفاده قرار گیرد، ولی حجاب برتر نیست، زیرا هر چند با مانتو و روسری پوشش صورت میگیرد، ولی باز حجم بدن مشخص است. با مقایسه با چادر، قطعاً چادر برتری دارد. آنچه مهم است، مراقبت زن از خود و حجاب و عفت خویش به جهت ایجاد جامعه سالم است. آن چه که بهتر بتواند این هدف را تأمین کند، برتر است، در عین حال در صورت لزوم زن باید با حفظ عفت و حجاب، نقش اجتماعی خود را به خوبی انجام دهد. البته شیک پوشی و تمیز و مرتب بودن از خصلت زنان است و خصلت بسیار خوبی است که خدا در وجود زنان قرار داده تا بر جذابیت آنان افزوده شود، لیکن باید در کوچه و خیابان و در منظر مردان نامحرم طوری رفت و آمد کنند که همراه با متانت و عفت بوده و باعث گناه و معصیت الهی نشوند یا طمع در دل های بیمار ایجاد کند. پی نوشتها: 1. احزاب (33) آیه 59. 2. ر.ک: علامه طباطبایی، المیزان؛ شیخ طوسی، تفسیر تبیان. 3. المصباح المنیر، ریشه جلب. 4. راغب اصفهانی، مفردات، ریشه جلب. 5. طبرسی، الاحتجاج، ج 1، ص 98.
منبع : سایت تبیان
موضوع مطلب :
بنام خدا
سوال) آرایش بانوان در اسلام چه حکمی دارد؟ جواب ) اگر زینت محسوب شود باید از نامحرم پوشیده شود. از نظر اسلام زن فقط میتواند برای شوهر و محارمش زینت کرده و خود را آرایش دهد؛ اما در هنگام بیرون رفتن از منزل و بین نامحرمان این کار جایز نیست و باید خود را کاملاً بپوشاند و اگر عمدا برای نامحرم باشد کار حرام مرتکب شده و گناه بزرگی کرده است. در بعضی از روایات آمده است «اگر زن هنگام رفتن بیرون خودش را معطر کند و بوی بدنش به مشام نامحرم برسد، مورد لعن و نفرین خدا و ملائکه واقع میشود و باید بعد از برگشتن توبه نماید». و مستحب است قبل از توبه غسل هم بکند و بین اقسام و موارد آرایش فرقی نیست؛ چه برای چشم باشد و چه ابرو و.... در این حکم بین دوشیزگان و بانوان تفاوتی نیست. منبع : سایت تبیان موضوع مطلب :
بنام خدا
تذکر: پوشش غیر از حجاب است حجاب یعنی در حجاب بودن است
احکام پوشش مسأله 638.بدون شک حجاب از مسلّمات اسلام است، و تمام فقهاى اسلام در آن اتّفاق نظر دارند، و هرگونه بدحجابى و بى حجابى بر خلاف شریعت مقدّسه است. مسأله 639. انتخاب چادر مشکى براى زنان مکروه نیست. و استفاده از رنگهاى ساده دیگر، مادام که منشأ مفاسدى نشود، جایز است; البته رنگهاى سنگین بهتر است. مسأله 640. پوشیدن لباسهاى زینتى حرام است و منظور از لباس زینتى این است که عرف آن را لباس زینت مى خوانند، ولى مانتوهاى معمولى زینتى نیست، و لباسى که تمام بدن جز صورت و کفّین رابپوشاند کافى است; هر چند چادر محفوظ تر و شایسته تر است. مسأله 641.مقدار پوشش، در برابر زنان غیر مسلمان آن است که زنان مسلمان که بدن خود را در برابر زنان غیر مسلمان برهنه نکنند. مسأله 642. حجاب براى حفظ شخصیّت زن، وجلوگیرى از انحراف و گسترش فساد در جامعه اسلامى است. و همان گونه که اصل پوشیدن لباس براى زنان و مردان منافات با آزادى آنها ندارد، حجاب نیز چنین است. مسأله 643. دست دادن زن با مرد نامحرم با دستکش جز در موارد صفحه 165 ضرورت جایز نیست مشروط بر این که فشار ندهد. مسأله 644. نگریستن به مرد نامحرم هرگاه نظر از روى شهوت نباشد، اشکالى ندارد. مسأله 645.زنان مى توانند به قسمتهایى از بدن بچه هاى غیر بالغ که معمولاً پوشانیده نمى شود نگاه کنند. و نگاه به عورت بچه غیر ممیز اشکالى ندارد، و مادران در موارد ضرورت مى توانند آن را جهت شستشو یا غیر آن لمس کنند. چند مسئله متفرّقه مسأله 646. آرایشگرى خانمى را آرایش مى کند و مى داند آن خانم با وضعیت نامناسب در اجتماع رفت و آمد مى نماید، پولى که از آرایشگر دریافت مى کند حلال است; لکن آن خانم، که خود را در معرض دید نامحرمان قرار مى دهد، گناهکار است. مسأله 647. رانندگى اتومبیل براى زنان با حفظ حجاب اسلامى و جهات شرعى دیگر، مانعى ندارد. مسأله 648. خروج زن از منزل براى انجام واجبات، مثل تشرّف به حجّ واجب، و مراجعه به دکتر، و صله رحم به مقدار لازم، و شرکت در جلسات در مواردى که اگر به مجالس دینى و مساجد نرود، از اسلام دور مى ماند، و تعالیم لازمه اسلامى را فرا نمى گیرد، و اخلاق اسلامى را ترک مى کند، یا در آن ضعیف مى شود، منوط به اجازه شوهر نیست; بلکه در چنین شرایطى شرکت در مراسم مزبور، براى بانوان مانعى ندارد، هر چند شوهر راضى نباشد. مسأله 649. یکى از مواردى که نجس بودن لباس نمازگزار جایز است لباسهاى کوچک نمازگزار، مانند جوراب است، ولى جورابهاى بلند که گاهى بجاى شلوار از آن استفاده مى شود مشمول این حکم نیست. گفتگو با نامحرم مسأله 650. گفتگو با زن نامحرم در صورتى که به طور عادى باشد مانعى ندارد. مسأله 651. گفتگو با مردان نامحرم در حدود سخنان عادى، مشروط به این که منشأ فسادى نباشد جایز است. مسأله 652. مرد و زنى که مى خواهند با یکدیگر ازدواج کنند، مى توانند به مقدار لازم در جلسه اى بنشینند ویکدیگر را ببینند وبا یکدیگر صحبت کنند. واگر در یک جلسه مقصود حاصل نشد، مى توانند در چند جلسه با هم بنشینند و صحبت کنند، و سپس تصمیم بگیرند. مسأله 653. مکالمه تلفنى پسر و دختر و مراوده طرفین جهت دوستى جایز نیست; مگر به مقدارى که براى تحقیق در ازدواج ضرورت دارد. مسأله 654. اگر زن و مرد در مکانى هستند که معمولاً هیچ کس صفحه 167 رفت و آمد نمى کند، خلوت با اجنبیّه محسوب مى شود. و خلوت با اجنبیّه، حتى اگر فکر مى کنند به حرام نمى افتند حرام است. مسأله 655. گاه دانشجوى پسرى در بین عدّه اى دانشجوى دختر، ویا بالعکس درس مى خواند، با توجه به این که اگر با این شرایط تحصیل را ادامه ندهد متضرّر مى شود اگر موجب کار حرامى نمى شود اشکالى ندارد; ولى سزاوار است مسؤولین کشورهاى اسلامى برنامه اى براى جداساختن مراکز تحصیلى پسران و دختران تنظیم کنند. مسأله 656. شنیدن صداى زن نامحرم، در صورتى که به قصد لذّت نباشد و سبب انجام گناه نشود اشکالى ندارد; ولى زن نباید لحن صداى خود را طورى کند که هوس انگیز باشد. مسأله 657. خانمهایى که در مجالس زنانه مداحى یا روضه خوانى با آهنگ مى کنند اگر متوجه شوند که مرد یا بچه هایى که خوب و بد را مى فهمند صداى آنها را مى شنود لازم است احتیاطا، صداى خود را آهسته تر کند و یا بدون تکیه بر صوت بخواند. مسأله 658. اگر زن با صوت قرآن بخواند، مرد نامحرم نمى تواند با قصد لذت یا خوف وقوع در حرام به آن گوش دهد و بین نوار و غیر نوار فرقى نمى کند. صفحه 168 عکس مسأله 659. عکس برداشتن مرد از زن نامحرم حرام نیست ولى اگر براى عکس برداشتن مجبور شود که به بدن او غیر از صورت و دستها نگاه کند یا دست به بدن او بزند حرام است و اگر زن نامحرمى را بشناسد، و آن زن مقید به حجاب شرعى باشد نباید به عکس بدون حجاب او نگاه کند. مسأله 660. دیدن عکس زنان بدون حجاب غیر مسلمان، بدون قصد لذّت در صورتى که نترسد که به حرام بیفتد اشکال ندارد. و بنابر احتیاط جاهایى را که مثل ران و شکم معمولاً مى پوشانند به هیچ وجه نگاه نکند. مسأله 661. عکس گرفتن از زنان به وسیله زنان اشکال ندارد، اما اگر این کار براى آن باشد که عکسها را در اختیار نامحرمان قرار دهد، کار او حرام است . مسأله 662. نگاه کردن به فیلمهاى مبتذل، که موجب فساد خود انسان یا خانواده اش مى شود، جایز نیست و باید از نگاه کردن به آن خوددارى کرد. مسأله 663. نگاه به قصد لذت به شناگران ولو غیر مسلمان حرام مى باشد. مسأله 664. نگاه به فیلمهاى خارجى با بدنهاى عریان در صورتى صفحه 169 که خوف افتادن به حرام داشته باشد جایزنیست و نیز نگاه کردن به جاهایى که معمولا پوشانده مى شود مطلقا حرام است چه قصد لذت داشته باشد یا نداشته باشد . اختلاط زن و مرد مسأله 665. احتیاط واجب آن است که مرد و زن نامحرم در محلّ خلوتى که کسى در آنجا نیست و دیگرى هم نمى تواند وارد شود، نمانند; اگر در آنجا نماز بخوانند نماز آنها اشکال دارد. مسأله 666. در کلاسهائى که هم اساتید مرد و هم اساتید زن، تدریس مى کنند، نگاه کردن دانشجویان مرد به استاد زن و بالعکس - در صورتى که نگاه هوس آلود نباشد ـ در مورد وجه و کفّین اشکالى ندارد. موضوع مطلب : بنام خدا
فرهنگ دعا موضوع مطلب : بنام خدا
چشمانم را باز بگذارید تا همگان بدانند که با چشمان باز در این راه قدم گذاشته و با چشم باز به شهادت رسیده ام. دهانم را باز بگذارید تا بدانند که تا آخرین لحظه ندای الله اکبر بر زبانم داشته ام. مشتانم را گره کرده بگذارید تا بدانند که با شهید شدنم مشتی بر دهان آمریکا کوبانده ام. شهید محمدرضا سوری موضوع مطلب :
بنام خدا
سوال ) آیا بالا بستن موها از زیر روسری یا چادر اشکال دارد؟ استفتاء از دفتر آیت الله خامنه ای در قم موضوع مطلب : بنام خدا
امام رضا( ع) : لَتَاءمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ، وَلَتَنْهُنَّ عَنِ الْمُنْکَرِ، اَوْلَیَسْتَعْمِلَنَّ عَلَیْکُمْ شِرارُکُمْ، فَیَدْعُو خِیارُکُمْ فَلا یُسْتَجابُ لَهُمْ.( الدّرّة الباهرة ، ص 38، س 3، بحار، ج 75، ص 354، ح 10.)
موضوع مطلب : منوی اصلی آخرین مطالب آرشیو وبلاگ آمار وبلاگ بازدید امروز: 57
بازدید دیروز: 43
کل بازدیدها: 280773
|
||